Впервые на сцене театра ожил образ народного поэта Башкортостана Мустая Карима

В Уфе состоялась долгожданная премьера спектакля о жизни и творчестве Мустая Карима — «Мустай Карим. Близкий горизонт». Спектакль создан Башкирским театром кукол в преддверии векового юбилея народного поэта Башкортостана — 20 октября 2018 года исполнится 99 лет со дня его рождения.

Образ Мустая Карима во всех основных жизненных вехах впервые претворен на сцене театра. В роли поэта — молодой актер Вадим Габидуллин, его супруги Раузы — Райля Гизатуллина. На сцене также оживают современники и коллеги, близкие и друзья писателя.

Постановка представляет собой синтез драматического театра, театра кукол, пластического театра, кинодокументалистики и литературы. События и философский подтекст переданы современным театральным языком. Режиссер — Альберт Имамутдинов, художники — Аниса Туманшина и Ильнур Слявчин, хореограф — Светлана Аюпова, художник по визуальным эффектам — Урал Махиянов.

«У нас сегодня большой праздник — премьера спектакля, над которым мы работали очень честно. Идея проекта зародилась еще в прошлом году. Опираясь на жизненный и творческий путь Мустая Карима, на повесть «Долгое-долгое детство», на его стихи, Владимир Аношкин специально написал пьесу. Она тяготела к киносценарию. Перед нами стояла сложная задача — найти образное решение спектакля, — говорит Альберт Имамутдинов. — Консультант проекта Шаура Гильманова, которая много общалась с поэтом при жизни, помогла нам собрать весь материал».

Режиссер подчеркнул, что эта постановка — экспериментальная, выпускается под грифом 12+. Специально для оригинального решения спектакля театр приобрел видеоанимационную сетку. Реализовать проект удалось благодаря программы партии «Единая Россия» «Театры детям», сумма поддержки составила около 4 млн рублей.

В спектакле заняты заслуженный артист России, народный артист РБ Фатых Давлетбаев, заслуженная артистка РБ Гульчачак Мухаметшина, Марат Гиниятуллин и другие. Мустай говорит голосом заслуженного артиств России, народного артиста Башкортостана Олега Ханова. Стихи читают народный артист РФ и РБ Айрат Ахметшин, Александр Верхоземский, Эмиль Латыпов, Артем Самигуллин.

Композитор — заслуженный деятель искусств Урал Идельбаев создал музыкальное оформление спектакля, использовав фрагменты произведений Г. Свиридова, А. Холминова, В. Агапкина, Р. Хасанова.

«Я много раз работал над произведениями Мустая Карима — писал музыку к спектаклям «Салават», «Похищение девушки» и другим. Но в этот раз это было ни на что не похоже. Мне было очень интересно работать над проектом, посвященным жизненному пути поэта», — говорит Урал Идельбаев.

Спектакль высоко оценила дочь поэта Альфия Каримова.

«Я была очень тронута, несколько раз прослезилась. Меня не привлекали во время создания постановки, хотели сделать сюрприз. Вы замечательные, все! Спасибо за то, что так бережно отнеслись к творчеству моего отца, — сказала после премьеры Альфия Мустаевна. — Мне кажется, в развитии нашего театра наступает новая эпоха. Я вспоминаю те времена, когда был «Прометей», был «Белый пароход», вы можете достичь даже большего, у вас великолепный коллектив».

Альфия Мустаевна отметила, что в будущем году спектакль станет украшением юбилейной программы, посвященной 100-летию Мустая Карима.

В фойе театра в этот вечер работали выставки «Литературное наследие Мустая Карима» из фондов Национальной библиотеки, «Мустай Карим и театр кукол», включающая в себя фото, афиши и куклы со спектаклей по произведениям Мустая Карима, в разные годы поставленные в театре кукол. Земляки поэта из Чишминского района также оформили выставку с уникальными экспонатами и редкими фото и показали театрализованный перформанс «Наш Мустай Карим».

_____

Театр сәхнәһендә тәүгә Башҡортостандың халыҡ шағиры Мостай Кәрим образы йәнләндерелде

Өфөлә Мостай Кәримдең тормошо һәм ижады тураһында күптән көтөп алынған «Мостай Кәрим. Яҡын офоҡ» спектакленең премьераһы уҙҙы. Спектаклде Башҡорт ҡурсаҡ театры Башҡортостандың халыҡ шағирының быуат юбилейы алдынан сәхнәгә сығарҙы – 2018 йылдың 20 октябрендә уның тыуыуына 99 йыл тула.

Бөтә төп тормош этаптарында Мостай Кәрим образы тәүгә театр сәхнәһендә тормошҡа ашырылды. Шағир ролендә – йәш актер Вадим Ғәбиҙуллин, уның хәләл ефете Рауза – Рәйлә Ғизәтуллина. Сәхнәлә яҙыусының замандаштары һәм ҡәләмдәштәре, яҡындары һәм дуҫтары йәнләндерелә. Спектакль драма театры, ҡурсаҡ театры, пластик театр, кинодокументалистика һәм әҙәбиәт ҡатышмаһынан тора. Ваҡиғалар һәм фәлсәфәүи текстар хәҙерге театр теле менән бирелгән. Режиссер — Альберт Имамутдинов, рәссамдар — Әнисә Томаншина һәм Ильнур Слявчин, хореограф — Светлана Әйүпова, визуаль эффекттар буйынса рәссам — Урал Мәхийәнов.

«Беҙҙә бөгөн ҙур байрам – спекталь премьераһы. Уның өҫтөндә бик намыҫлы эшләнек. Проект идеяһы былтыр уҡ барлыҡҡа килде. Мостай Кәримдең тормош һәм ижад юлына, «Оҙон-оҙаҡ баласаҡ» повесына, уның шиғырҙарына таянып, Владимир Аношкин махсус рәүештә пьеса яҙҙы. Ул киносценарийға оҡшап торҙо. Беҙҙең алда ҡатмарлы бурыс торҙо — спектаклдә образлы ҡарар табыу, — тип һөйләне Альберт Имамутдинов. — Шағир иҫән саҡта уның менән күп аралашҡан проект консультанты Шәүрә Ғилманова беҙгә бөтә материалды йыйырға ярҙам итте».

Режиссер билдәләүенсә, был спектакль – эксперименталь, 12+ билдәһе аҫтында сыға. Спектаклде үҙенсәлекле сәхнәләштереү өсөн театр махсус рәүештә видеоанимация селтәре һатып алды. Проектты «Берҙәм Рәсәй» партияһының «Театрҙар балаларға» программаһы ярҙамында тормошҡа ашырып булды. Уның ярҙамы 4 миллион һумға яҡын тәшкил итте.

Спектаклдә Рәсәйҙең атҡаҙанған артисы, Башҡортостандың халыҡ артисы Фәтих Дәүләтбаев, Башҡортостандың атҡаҙанған артисы Гөлсәсәк Мөхәмәтшина, Марат Ғиниәтуллин һәм башҡалар уйнаны. Мостай тауышы менән Рәсәйҙең атҡаҙанған артисы, Башҡортостандың халыҡ артисы Олег Ханов һөйләне. Шиғырҙарҙы Рәсәйҙең һәм Башҡортостандың халыҡ артисы Айрат Әхмәтшин, Александр Верхоземский, Эмил Латипов, Артем Сәмиғуллин уҡыны.

Композитор – атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре Урал Иҙелбаев спектаклдең музыкаль биҙәлеше өҫтөндә эшләне, Г. Свиридов, А. Холминов, В. Агапкин, Р. Хәсәнов әҫәрҙәренән өҙөктәрҙе ҡулланып.

«Мостай Кәрим әҫәрҙәре өҫтөндә күп тапҡыр эшләнем — «Салауат», «Ҡыҙ урлау» спектаклдәренә музыка яҙҙым. Әммә был юлы ул бер нимәгә лә оҡшаш булманы. Миңә шағирҙың тормош юлына арналған проект өҫтөндә эшләү бик мауыҡтырғыс булды», — тип һөйләне Урал Иҙелбаев.

Спектаклде шағирҙың ҡыҙы Әлфиә Кәримова юғары баһаланы. «Мин бик тәьҫирләндем, бер нисә тапҡыр күҙҙәрем йәшләнеп китте. Мине спектаклде сәхнәләндергәндә саҡырманылар, сюрприз эшләргә теләнеләр. Һеҙ иҫ киткес, шул! Атайымдың ижадына шул тиклем һаҡсыл ҡарағанығыҙ өсөн рәхмәт, — тине премьеранан һуң Әлфиә Мостай ҡыҙы. — Минеңсә, беҙҙең театр үҫешендә яңы дәүер башлана. Мин «Прометей», «Аҡ пароход» булған осорҙо иҫкә төшөрәм, һеҙ тағы ла ҙурыраҡҡа ирешә алаһығыҙ, һеҙҙең бик яҡшы коллектив».

Әлфиә Мостай ҡыҙы киләһе йылда спектакль Мостай Кәримдең 100 йыллығына арналған юбилей программаһының бер биҙәге буласаҡ тип билдәләне.

Театр фойеһында был кис Милли китапхана фондынан «Мостай Кәримдең әҙәби мираҫы», ҡурсаҡ театрында Мостай Кәрим әҫәрҙәре буйынса төрлө йылдарҙа ҡуйылған спектаклдәрҙән фотолар, афишалар һәм ҡурсаҡтар ингән «Мостай Кәрим һәм ҡурсаҡ театры» күргәҙмәләре эшләне. Шағирҙың Шишмә районынан яҡташтары шулай уҡ уникаль экспонаттар һәм һирәк фотолар менән күргәҙмә ойошторҙо һәм «Беҙҙең Мостай Кәрим» театрлаштырылған перформанс күрһәтте.

«Бөгөн был сарала Шишмә районы Мостай Кәримдең әҙәби мираҫы, шәхси альбомдарҙан уның уникаль фотолары менән таныштырҙы. Мәҙәниәт һарайының ижади коллективы ла ситтә ҡалманы, тамашасыларға уның әҫәрҙәренән өҙөктәр тәҡдим итте», — тип хәбәр итте район мәҙәниәт һарайы директоры Татьяна Хәбибуллина.

Источник: Башинформ
Фото: Олег Яровиков